مقدمهي مترجم.................................................................................. 3
روزههاي نفلي«مستحب» در طول سال............................................... 7
عاشورا در لغت................................................................................. 9
سبب نامگذاري عاشورا به اين اسم .........................................................10
امر به روزه گرفتن عاشورا............................................................... 12
منسوخ شدن روزهي عاشورا....................................................................13
تعيين روز عاشورا ....................................................................................14
حكم روزه گرفتن عاشورا ........................................................................15
حكمت در روزهي عاشورا.......................................................................16
انواع روزهي عاشورا.................................................................................19
نوع اول روزه گرفتن نهم و دهم و يازدهم محرم...............................19
نوع دوم: روزه گرفتن نهم و دهم محرم.............................................20
نوع سوم: روزه گرفتن نهم و دهم و يا دهم با يازدهم ماه محرم........21
نوع چهارم: روزه گرفتن دهم محرم به تنهائي....................................22
فضيلت روز عاشورا .................................................................................23
روزهي پيامبران عليهم السلام در عاشورا.......................................... 25
روزهي نوح عليه السلام در روز عاشورا ..................................................26

2 حقيقت عاشورا
روزهي موسي عليه السلام در عاشورا ......................................................28
روزه گرفتن پيامبر گرامي مان ص در عاشورا ........................................31
روزه گرفتن صحابه و تابعين در روز عاشورا................................... 33
روزه گرفتن قريش و اهل جاهليت در روز عاشورا .......................... 35
آيا روز زينت، روز عاشورا بود؟..................................................... 36
عاشورا در عهد امويها و عباسيها................................................. 38
عاشورا در عهد فاطميها ................................................................ 39
عاشورا در عهد ايوبيها .................................................................. 40
عاشورا در عهد آل بويه................................................................... 40
بدعتهايي كه در عاشورا صورت ميگيرد و بايد از آن دوري جست..42
ماتم در روز عاشورا........................................................................ 46
رواياتي از كتب شيعه...................................................................... 49
مراجع.............................................................................................

علاوه بر ماه مبارك رمضان، گرفتن روزهي نفلي كـه مسـلمان را بـه خداونـد
نزديك ميكند، از پيامبر بزرگوارمان حضرت محمد ص ثابت است و امتش
را نيز به آن ترغيب و تشويق نموده است چنان كـه آنحضـرت ص فرمـوده
است: «كسيكه يك روز، در راه خدا (بخاطر رضاي خدا) روزه بگيرد، خداوند
. 1 رويش را از آتش دوزخ بهاندازهي هفتاد سال دور نگه ميدارد»
و در حديث قدسـي از آن حضـرت ص روايـت اسـت كـه خداونـد
ميفرمايد:
«هر عمل فرزند آدم براي خود اوست غير از روزه كه آن براي من اسـت
و من پاداش آن را ميدهم»
2
. به همين منظور پيـامبر گرامـي اسـلام ص بـه
روزه گرفتن بعضي از روزهاي سال ترغيب نمـودهانـد تـا سـبب كاميـابي و
پيروزي بندهي مسلمان در آخرت گردد، اين روزهها از قرار ذيل ميباشد:
1 -روزهي داود (عليه السلام) افضلترين روزهي نفلي است، پيامبر ص
به عبداالله ابن عمرو چنين توصيه مينمايـد: «يـك روز، روزه بگيـر و
يـك روز، نگيـر، ايـن روزهي داود (عليـه السـلام) بـوده اسـت كـه
. 3 افضلترين روزههاست»

.٣١٦/٢ بخاري ـ١
.٨٠٧/٢ مسلم ـ٢
.٥٢/٢ بخاري ـ ٣

8 حقيقت عاشورا
2 -روزهي شش روز مـاه شـوال: از ابـو ايـوب  روايـت اسـت كـه
رسولاالله ص فرمود: «كسي كه رمضان را روزه گرفته و به دنبال آن
شش روز از شوال را نيز روزه بگيـرد. ماننـد آن اسـت كـه هميشـه
روزهدار باشد»
1 .

3 -روزه گرفتن سه روز از هر ماه: از ابوذر  روايت است كه پيامبرص
فرمود: «اي اباذر! هر گاه خواستي سه روز از هر ماه روزه بگيـري، پـس
سيزدهم، چهاردهم، و پانزدهم را روزه بگير»
2 .

4 -روزهي دوشنبه و پنجشنبه: از ابوهريره  روايت است كـه رسـول
خدا ص فرمود: «اعمال بندگان روز دوشنبه و پنجشنبه به خداونـد
عرضه ميشود و مـن دوسـت دارم كـه عملـم در حاليكـه روزهدار
هستم به خداوند عرضه شود»
3 .

5 -روزهي روز عرفه: روز عرفـه روز نهـم مـاه ذي الحجـه اسـت كـه
حجاج در عرفات به حضور خداوند ميايستند، كه روز بسيار بزرگ
و عظيمي است، گرفتن روزه درين روز خجسته، گناهان دو سـال را
پاك مينمايد، پيامبر ص چنين ميفرمايد: «اميـدوارم كـه خداونـد
. 4) بخاطر روزهي، روز عرفه) گناهان سال قبل و بعدش را ببخشد»
6 -روزهي مــاه محــرم: حضــرت ابــوهريره  روايــت مــيكنــد كــه
رسولاالله ص فرمود: «بهترين روزه بعد از ماه رمضـان، مـاه محـرم

.٨٢٢/٢ مسلم ـ١
.١٢٥/٣ ترمذي ـ٢
.١١٣/٣ ترمذي ـ ٣
.٨١٩/٢ مسلم ـ ٤

حقيقت عاشورا 9
. 1 است، و بهترين نماز بعد از نمازهاي پنجگانه نماز شب است»
زيرا ماه محرم نخستين ماه سال است بنابراين اگر با عمل نيك مانند
روزه آغاز گردد، سال بهتر و پر از بركت خواهد بود.
7 -روزهي ماه شعبان: ام المؤمنين عايشهلميفرمايد: «مـن نديـدم
كه رسول خدا ص در هيچ ماهي بيشتر از ماه شـعبان روزه بگيـرد
. 2 زيرا كه تمام ماه را روزه ميگرفت»
8 -روزهي روز عاشورا كه موضوع بحث ما خواهد بـود، عاشـورا روز
دهم ماه محرم است كه خداوند گناهان يكسال گذشته را براي روزه
دار در اين روز ميبخشـد، از ابـي قتـاده ط روايـت اسـت كـه آن
حضرت ص فرموده است: «اميدوارم كه خداوند روزهي عاشورا را
سبب كفارهي گناهان سال گذشته قرار دهد»

 رساله‌ای است در بررسی تاریخی علت و کیفیت روزة عاشورا و فضایل آن در قبل و بعد از اسلام. نویسنده در آغاز ضمن اشاره به معنی لغوی و وجه تسمیة عاشوراء ، قدمت سنت روزه‌داری در این روز را بیان کرده و علت منسوخ شدن و رواج مجدد آن پس از اسلام را شرح می‌ده در ادامه به حکمت و ارزش روزه عاشورا اشاره نموده و انواع روزه‌های عاشورا و چگونگی انجام هریک را بازگو می‌کن بخش بعدی اثر، شرح فضایل روز عاشورا از نگاه پیامبر اسلام است. وی سپس به روایات رسیده درباره روزه حضرت نوح و موسی و محمد در روز عاشورا اشاره کرده و نحوه روزه‌داری این روز را توسط صحابه و تابعین، تبیین می‌نمای سابقه روزه‌داری قریش و جاهلیت در روز عاشورا و نحوه گرامیداشت عاشورا در عهد امویان، عباسیان، فاطمیان، ایوبیان و آل بویه، مطالبی است که در ادامه فصل می‌آی بخش پایانی کتاب، به بدعت‌های مرسوم در روز عاشورا و روایات ائمه شیعه درباره این روز اختصاص دار